«Θέσεις για την μη κατάργηση δόμησης σε Γη Υψηλής Παραγωγικότητας εκατέρωθεν των οδικών δικτύων, διάταξη νόμου Μπασιάκου»
Άρθρο του Γιάννη Καράμπελα*
Οι περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Γη Υψηλής Παραγωγικότητας είναι περιοχές όπου απαγορεύεται κάθε άλλη δραστηριότητα πλην της αγροτικής παραγωγής. Στην Βοιωτία υπάρχουν πολύ μεγάλες εκτάσεις Γ.Υ.Π. εκατέρωθεν των οδικών δικτύων στις οποίες επί χρόνια ήταν αδύνατη η δημιουργία κάποιας άλλης μορφής δραστηριότητας.
Ο νόμος Μπασιάκου που επέτρεψε την δόμηση σε απόσταση 600 μέτρων εκατέρωθεν των εθνικών οδών ήρθε ως αποτέλεσμα πολυετών αγώνων και διεκδικήσεων των Βοιωτών και όχι μόνο πολιτών. Το 2005 πάρθηκε μάλιστα και σχετική ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Βοιωτίας. Με τον νόμο αυτό ικανοποιήθηκε ένα σημαντικό αίτημα του Βοιωτικού λαού και δόθηκε κάποια αναπτυξιακή ανάσα στον τόπο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και σήμερα, ο Δήμος Ορχομενού αγωνίζεται για τον αποχαρακτηρισμό των εκτάσεων εκατέρωθεν του άξονα Κάστρου – Ορχομενού (επαρχιακή οδός) από Γ.Υ.Π.. Η περιοχή του Ορχομενού θα μπορούσε να αποτελεί το «αναπτυξιακό φιλέτο» της επαρχίας Λιβαδειάς, λόγω της στρατηγικής θέσης ανάμεσα σε παλιά και νέα εθνική οδό αλλά και επί του άξονα προς Αράχωβα-Δελφούς. Και όμως, στην περιοχή αυτή σήμερα απαγορεύεται κάθε μορφή επένδυσης και η περιοχή είναι καταδικασμένη σε αποκλειστική εξάρτηση από την αγροτική παραγωγή.
Με την τροπολογία στο Νομοσχέδιο για την Βιοποικιλότητα που φέρνει προς ψήφιση στην Βουλή η κυρία Μπιρμπίλη επιχειρεί να αιφνιδιάσει τον πολιτικό κόσμο και τον λαό όλης της χώρας για να επιβάλλει τις δικές της (πιθανότατα μειοψηφικές) απόψεις σχετικά με την δόμηση εκτός σχεδίου. Μέσω αυτής της τροπολογίας καταργείται ο νόμος Μπασιάκου και αιφνιδιαστικά και χωρίς προηγούμενη διαβούλευση απαγορεύεται η δόμηση σε τεράστιες εκτάσεις σε όλη την Επικράτεια. Ο όλος χειρισμός του θέματος από την Υπουργό είναι αντιδημοκρατικός και πολιτικά ύποπτος.
Η προσέγγιση του κορυφαίου θέματος των χρήσεων γης δεν πρέπει να γίνεται μόνο με περιβαλλοντικά κριτήρια αλλά και με πολιτικά, οικονομικά αναπτυξιακά και κοινωνικά.
Σε περίπτωση που η τροπολογία Μπιρμπίλη περάσει, θα αποτελέσει την ταφόπλακα της ανάπτυξης της περιοχής μας.
Το κυριότερο στρατηγικό πλεονεκτήματα της Βοιωτίας (αλλά και της Στερεάς γενικότερα) είναι η γεωγραφική της θέση κοντά στην Αττική και η διέλευση από αυτήν των κυριότερων οδικών αξόνων. Η θέση αυτή, την καθιστά προνομιακό πεδίο για την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων χαμηλής και μέσης όχλησης. Το πλεονέκτημα αυτό του τόπου μας, είναι εγκληματικό να ακυρωθεί από τον δραστικό περιορισμό της δόμησης εκατέρωθεν των οδικών αρτηριών. Οι άξονες Κάστρου – Ορχομενού –Λιβαδειάς – Αράχωβας –Δελφών και Κάστρου – Ορχομενού – Χαιρώνειας-Δαύλειας-Παρνασσού παράλληλα με τον άξονα Θήβας – Λιβαδειάς μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης της Βοιωτίας.
Ο περιορισμός των παραγωγικών δραστηριοτήτων σε περιοχές εκτός σχεδίου θα είχε ίσως νόημα εάν υπήρχαν θεσμοθετημένες βιομηχανικές περιοχές με υλοποιημένες υποδομές. Από την στιγμή που κάτι τέτοιο δεν έχει καταστεί ακόμα δυνατό, δεν είναι λογικό να απαγορευτεί η δόμηση εκατέρωθεν των οδικών δικτύων, όπου υπάρχουν με τις παρούσες πραγματικές συνθήκες οι βέλτιστες προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση κάποιας επένδυσης.
Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν είναι χαρακτηριστικό σοβαρής χώρας που φιλοδοξεί να προσελκύσει επενδύσεις (βλ. fast- track Παμπούκη), η αλλαγή των χρήσεων γης σε μια περιοχή κάθε 4-5 χρόνια.
Εξ’ άλλου, δεν διαφαίνεται στο άμεσο αλλά ούτε και στο απώτερο μέλλον αναπτυξιακή τάση τέτοια, που θα περιόριζε την Γ.Υ.Π. σε βαθμό που να προκαλέσει πρόβλημα στην παράλληλη αγροτική ανάπτυξη του τόπου.
Η απαγόρευση της δόμησης θα δημιουργήσει επίσης αδικίες σε βάρος των ιδιοκτητών γης, που στην μεγάλη τους πλειοψηφία είναι αγροτικές οικογένειες.
Τα οικόπεδα που γειτνιάζουν με τις εθνικές και επαρχιακές οδούς έχουν μεγάλες αντικειμενικές αξίες. Οι πολίτες τα έχουν αγοράσει ως οικοδομήσιμα, έχουν πληρώσει μεγάλους φόρους για μεταβιβάσεις ή γονικές παροχές. Πληρώνουν επίσης σε πολλές περιπτώσεις φόρους μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Υπάρχουν παράλληλα μικροί επιχειρηματίες που επένδυσαν σε γη σχεδιάζοντας μία παραγωγική δραστηριότητα.
Τι θα γίνει με τις οικογένειες που έχουν κάποιο ακίνητο το οποίο είναι σήμερα οικοδομήσιμο και το διαφυλάττουν ως εξασφάλιση για μία δύσκολη στιγμή;
Τι θα γίνει με τον συνταξιούχο αγρότη που θα ήθελε να πουλήσει την γη του ώστε να στηρίξει οικονομικά τα παιδιά του που πιθανόν επέλεξαν να πάρουν έναν άλλο επαγγελματικό δρόμο;
Τι θα γίνει με τον μικροεπαγγελματία που αγόρασε ένα οικόπεδο με σκοπό να κατασκευάσει μια ιδιόκτητη εγκατάσταση για την επιχείρησή του;
Τι θα γίνει με τις επιχειρήσεις που απλά θα ήθελαν να επεκταθούν διότι είχαν την ατυχία, σε αυτήν την δύσκολη οικονομική περίοδο, να έχουν αναπτυξιακή πορεία;
Σε μία περίοδο που η Ελλάδα στενάζει ποιος θα τολμήσει με την ψήφο του να απαξιώσει την περιουσία μιας Ελληνικής οικογένειας;
Καλώς ή κακώς, η δόμηση εκτός σχεδίου είναι μία πραγματικότητα στην Ελλάδα και οι απόψεις για την κατάργησή της είναι μεν σεβαστές αλλά είναι μειοψηφικές. Οικοδομήσιμη γη που μεταβιβάζεται από πολίτη σε πολίτη και από γενιά σε γενιά δεν είναι δίκαιο να χάσει σε μία νύχτα την αξία της.
Εάν ψηφιστεί η τροπολογία Μπιρμπίλη θα δημιουργηθούν επίσης χωροταξικές στρεβλώσεις.
Θα παρατηρηθεί το φαινόμενο βιοτεχνικών εγκαταστάσεων σε λειτουργία που θα βρεθούν εντός Γ.Υ.Π. και παράλληλα, οικοπέδων που ενώ θα βρίσκονται ανάμεσα σε λειτουργούσες βιοτεχνίες, θα είναι μη οικοδομήσιμα.
Η κατάργηση της δόμησης εκτός σχεδίου θα είναι και η χαριστική βολή στον κατασκευαστικό κλάδο της περιοχής μας. Σε μια περίοδο υψηλής ανεργίας στον τομέα της οικοδομής, η κατασκευή κάποιων παραγωγικών μονάδων θα μπορούσε να δώσει μία διέξοδο.
Για τους παραπάνω λόγους και δεδομένης της παρούσας οικονομικής συγκυρίας είναι σαφές ότι η τροπολογία Μπιρμπίλη πρέπει να αποσυρθεί από την κυβέρνηση και να διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς για την δόμηση εκατέρωθεν των Ε.Ο. .
Η διατήρηση της δόμησης πρέπει βεβαίως να γίνει με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον.
Η λύση στα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν είναι ο φασιστικός πόλεμος σε κάθε μορφή ανάπτυξης που έχουν κηρύξει κάποιοι στο όνομα της οικολογίας. Η λύση είναι η θέσπιση κανόνων και η εφαρμογή και βελτίωση της υπάρχουσας νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Η δόμηση εκατέρωθεν των Ε.Ο. πρέπει να υπόκειται σε κανόνες όπως (εντελώς ενδεικτικά):
· Απαγόρευση ίδρυσης μονάδων υψηλής όχλησης.
· Αυστηρός αρχιτεκτονικός έλεγχος των εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου .
· Υποχρέωση ασφαλούς κυκλοφοριακής σύνδεσης με το οδικό δίκτυο.
· Επιτόπιος έλεγχος της εφαρμογής των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος πριν την έκδοση της άδειας λειτουργίας κάθε εγκατάστασης.
· Υποχρέωση φύτευσης υψηλού πρασίνου περιμετρικά των οικοπέδων κ.α.
Με εκτίμηση
Οι περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Γη Υψηλής Παραγωγικότητας είναι περιοχές όπου απαγορεύεται κάθε άλλη δραστηριότητα πλην της αγροτικής παραγωγής. Στην Βοιωτία υπάρχουν πολύ μεγάλες εκτάσεις Γ.Υ.Π. εκατέρωθεν των οδικών δικτύων στις οποίες επί χρόνια ήταν αδύνατη η δημιουργία κάποιας άλλης μορφής δραστηριότητας.
Ο νόμος Μπασιάκου που επέτρεψε την δόμηση σε απόσταση 600 μέτρων εκατέρωθεν των εθνικών οδών ήρθε ως αποτέλεσμα πολυετών αγώνων και διεκδικήσεων των Βοιωτών και όχι μόνο πολιτών. Το 2005 πάρθηκε μάλιστα και σχετική ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Βοιωτίας. Με τον νόμο αυτό ικανοποιήθηκε ένα σημαντικό αίτημα του Βοιωτικού λαού και δόθηκε κάποια αναπτυξιακή ανάσα στον τόπο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και σήμερα, ο Δήμος Ορχομενού αγωνίζεται για τον αποχαρακτηρισμό των εκτάσεων εκατέρωθεν του άξονα Κάστρου – Ορχομενού (επαρχιακή οδός) από Γ.Υ.Π.. Η περιοχή του Ορχομενού θα μπορούσε να αποτελεί το «αναπτυξιακό φιλέτο» της επαρχίας Λιβαδειάς, λόγω της στρατηγικής θέσης ανάμεσα σε παλιά και νέα εθνική οδό αλλά και επί του άξονα προς Αράχωβα-Δελφούς. Και όμως, στην περιοχή αυτή σήμερα απαγορεύεται κάθε μορφή επένδυσης και η περιοχή είναι καταδικασμένη σε αποκλειστική εξάρτηση από την αγροτική παραγωγή.
Με την τροπολογία στο Νομοσχέδιο για την Βιοποικιλότητα που φέρνει προς ψήφιση στην Βουλή η κυρία Μπιρμπίλη επιχειρεί να αιφνιδιάσει τον πολιτικό κόσμο και τον λαό όλης της χώρας για να επιβάλλει τις δικές της (πιθανότατα μειοψηφικές) απόψεις σχετικά με την δόμηση εκτός σχεδίου. Μέσω αυτής της τροπολογίας καταργείται ο νόμος Μπασιάκου και αιφνιδιαστικά και χωρίς προηγούμενη διαβούλευση απαγορεύεται η δόμηση σε τεράστιες εκτάσεις σε όλη την Επικράτεια. Ο όλος χειρισμός του θέματος από την Υπουργό είναι αντιδημοκρατικός και πολιτικά ύποπτος.
Η προσέγγιση του κορυφαίου θέματος των χρήσεων γης δεν πρέπει να γίνεται μόνο με περιβαλλοντικά κριτήρια αλλά και με πολιτικά, οικονομικά αναπτυξιακά και κοινωνικά.
Σε περίπτωση που η τροπολογία Μπιρμπίλη περάσει, θα αποτελέσει την ταφόπλακα της ανάπτυξης της περιοχής μας.
Το κυριότερο στρατηγικό πλεονεκτήματα της Βοιωτίας (αλλά και της Στερεάς γενικότερα) είναι η γεωγραφική της θέση κοντά στην Αττική και η διέλευση από αυτήν των κυριότερων οδικών αξόνων. Η θέση αυτή, την καθιστά προνομιακό πεδίο για την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων χαμηλής και μέσης όχλησης. Το πλεονέκτημα αυτό του τόπου μας, είναι εγκληματικό να ακυρωθεί από τον δραστικό περιορισμό της δόμησης εκατέρωθεν των οδικών αρτηριών. Οι άξονες Κάστρου – Ορχομενού –Λιβαδειάς – Αράχωβας –Δελφών και Κάστρου – Ορχομενού – Χαιρώνειας-Δαύλειας-Παρνασσού παράλληλα με τον άξονα Θήβας – Λιβαδειάς μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης της Βοιωτίας.
Ο περιορισμός των παραγωγικών δραστηριοτήτων σε περιοχές εκτός σχεδίου θα είχε ίσως νόημα εάν υπήρχαν θεσμοθετημένες βιομηχανικές περιοχές με υλοποιημένες υποδομές. Από την στιγμή που κάτι τέτοιο δεν έχει καταστεί ακόμα δυνατό, δεν είναι λογικό να απαγορευτεί η δόμηση εκατέρωθεν των οδικών δικτύων, όπου υπάρχουν με τις παρούσες πραγματικές συνθήκες οι βέλτιστες προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση κάποιας επένδυσης.
Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν είναι χαρακτηριστικό σοβαρής χώρας που φιλοδοξεί να προσελκύσει επενδύσεις (βλ. fast- track Παμπούκη), η αλλαγή των χρήσεων γης σε μια περιοχή κάθε 4-5 χρόνια.
Εξ’ άλλου, δεν διαφαίνεται στο άμεσο αλλά ούτε και στο απώτερο μέλλον αναπτυξιακή τάση τέτοια, που θα περιόριζε την Γ.Υ.Π. σε βαθμό που να προκαλέσει πρόβλημα στην παράλληλη αγροτική ανάπτυξη του τόπου.
Η απαγόρευση της δόμησης θα δημιουργήσει επίσης αδικίες σε βάρος των ιδιοκτητών γης, που στην μεγάλη τους πλειοψηφία είναι αγροτικές οικογένειες.
Τα οικόπεδα που γειτνιάζουν με τις εθνικές και επαρχιακές οδούς έχουν μεγάλες αντικειμενικές αξίες. Οι πολίτες τα έχουν αγοράσει ως οικοδομήσιμα, έχουν πληρώσει μεγάλους φόρους για μεταβιβάσεις ή γονικές παροχές. Πληρώνουν επίσης σε πολλές περιπτώσεις φόρους μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Υπάρχουν παράλληλα μικροί επιχειρηματίες που επένδυσαν σε γη σχεδιάζοντας μία παραγωγική δραστηριότητα.
Τι θα γίνει με τις οικογένειες που έχουν κάποιο ακίνητο το οποίο είναι σήμερα οικοδομήσιμο και το διαφυλάττουν ως εξασφάλιση για μία δύσκολη στιγμή;
Τι θα γίνει με τον συνταξιούχο αγρότη που θα ήθελε να πουλήσει την γη του ώστε να στηρίξει οικονομικά τα παιδιά του που πιθανόν επέλεξαν να πάρουν έναν άλλο επαγγελματικό δρόμο;
Τι θα γίνει με τον μικροεπαγγελματία που αγόρασε ένα οικόπεδο με σκοπό να κατασκευάσει μια ιδιόκτητη εγκατάσταση για την επιχείρησή του;
Τι θα γίνει με τις επιχειρήσεις που απλά θα ήθελαν να επεκταθούν διότι είχαν την ατυχία, σε αυτήν την δύσκολη οικονομική περίοδο, να έχουν αναπτυξιακή πορεία;
Σε μία περίοδο που η Ελλάδα στενάζει ποιος θα τολμήσει με την ψήφο του να απαξιώσει την περιουσία μιας Ελληνικής οικογένειας;
Καλώς ή κακώς, η δόμηση εκτός σχεδίου είναι μία πραγματικότητα στην Ελλάδα και οι απόψεις για την κατάργησή της είναι μεν σεβαστές αλλά είναι μειοψηφικές. Οικοδομήσιμη γη που μεταβιβάζεται από πολίτη σε πολίτη και από γενιά σε γενιά δεν είναι δίκαιο να χάσει σε μία νύχτα την αξία της.
Εάν ψηφιστεί η τροπολογία Μπιρμπίλη θα δημιουργηθούν επίσης χωροταξικές στρεβλώσεις.
Θα παρατηρηθεί το φαινόμενο βιοτεχνικών εγκαταστάσεων σε λειτουργία που θα βρεθούν εντός Γ.Υ.Π. και παράλληλα, οικοπέδων που ενώ θα βρίσκονται ανάμεσα σε λειτουργούσες βιοτεχνίες, θα είναι μη οικοδομήσιμα.
Η κατάργηση της δόμησης εκτός σχεδίου θα είναι και η χαριστική βολή στον κατασκευαστικό κλάδο της περιοχής μας. Σε μια περίοδο υψηλής ανεργίας στον τομέα της οικοδομής, η κατασκευή κάποιων παραγωγικών μονάδων θα μπορούσε να δώσει μία διέξοδο.
Για τους παραπάνω λόγους και δεδομένης της παρούσας οικονομικής συγκυρίας είναι σαφές ότι η τροπολογία Μπιρμπίλη πρέπει να αποσυρθεί από την κυβέρνηση και να διατηρηθεί το ισχύον καθεστώς για την δόμηση εκατέρωθεν των Ε.Ο. .
Η διατήρηση της δόμησης πρέπει βεβαίως να γίνει με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον.
Η λύση στα περιβαλλοντικά προβλήματα δεν είναι ο φασιστικός πόλεμος σε κάθε μορφή ανάπτυξης που έχουν κηρύξει κάποιοι στο όνομα της οικολογίας. Η λύση είναι η θέσπιση κανόνων και η εφαρμογή και βελτίωση της υπάρχουσας νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Η δόμηση εκατέρωθεν των Ε.Ο. πρέπει να υπόκειται σε κανόνες όπως (εντελώς ενδεικτικά):
· Απαγόρευση ίδρυσης μονάδων υψηλής όχλησης.
· Αυστηρός αρχιτεκτονικός έλεγχος των εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου .
· Υποχρέωση ασφαλούς κυκλοφοριακής σύνδεσης με το οδικό δίκτυο.
· Επιτόπιος έλεγχος της εφαρμογής των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος πριν την έκδοση της άδειας λειτουργίας κάθε εγκατάστασης.
· Υποχρέωση φύτευσης υψηλού πρασίνου περιμετρικά των οικοπέδων κ.α.
Με εκτίμηση
* Ο Γιάννης Καράμπελας είναι Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας και Πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας.
ΒΟΙΩΤΙΚΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Δημήτρης Σοβατζής
E-mail:sovdim@hotmail.com
