Ἡ ὀρθὴ ἀντιμετώπισις τῶν συναισθημάτων
Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση
Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι βιώνουν τὸ συναίσθημα τῆς λύπης κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς τους. Δὲν θὰ ἦταν ὑπερβολὴ ἂν λέγαμε ὅτι πολλοὶ καθημερινὰ λυποῦνται γιὰ διάφορα γεγονότα, μικρὰ καὶ μεγάλα, ἀλλὰ καὶ φανταστικὰ συχνά! Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸ ἀντίθετο συναίσθημα τῆς χαρᾶς. Ἀδιάκοπες εἶναι οἱ ἐναλλαγές. Ἡ κοινὴ ἐμπειρία ὅμως δείχνει ὅτι ἡ λύπη ὑπερτερεῖ καὶ προβληματίζει. Δυστυχῶς, ὑπάρχει μεγάλη σύγχυση, γιατί πολλοὶ ἀντιμετωπίζουν τὴ λύπη μὲ κοσμικὲς διασκεδάσεις, ἐνῷ τὴ χαρὰ τὴν ἐπιδιώκουν μὲ δραστηριότητες, ποὺ τοὺς γεμίζουν ἀγωνία καὶ ὄχι μὲ χαρά. Λείπει ἡ ὀρθὴ ἀντιμετώπιση τῶν συναισθημάτων, ποὺ στηρίζεται στὴν ὀρθόδοξη πραγματικότητα. Πρέπει ἡ λύπη νὰ καταλήγει σὲ χαρά. Δυσεξήγητη ἡ πρόταση, ἀλλὰ εἶναι ὀρθή.
Ὑπάρχει μεγάλος κίνδυνος ἡ λύπη νὰ καταπονήσει τὸν ἄνθρωπο σὲ μεγάλο βαθμὸ καὶ μακρὸ διάστημα, γεγονὸς ποὺ μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει στὴν ἀπομόνωση, ὅταν δὲν ὑπάρχει ἐλπίδα στὸ Θεό. Ὁ ἅγιος Σεραεὶμ τοῦ Σάρωφ σχολιάζει σχετικά: «Ὁ Κύριος μεριμνᾶ γιὰ τὴ σωτηρία μας. Ὁ ἀνθρωποκτόνος ὅμως διάβολος ἀγωνίζεται νὰ φέρει τὸν ἄνθρωπο στὴν ἀπόγνωση. Ἡ δυνατὴ καὶ σταθερὴ ψυχὴ δὲν ἀπελπίζεται στὶς δυσκολίες, ὅποιες κι ἂν εἶναι. Ὁ προδότης Ἰούδας ἦταν ὀλιγόψυχος καὶ ἀδόκιμος στὸν πόλεμο. Βλέποντας ὁ ἐχθρὸς τὴν ἀπόγνωσή του τὸν πολέμησε καὶ τὸν ὁδήγησε νὰ κρεμαστεῖ. Ὁ Πέτρος ὅμως, ἡ σταθερὴ πέτρα, ἦταν δόκιμος στὸν πόλεμο. Ὅταν ἔπεσε στὴν ἁμαρτία, δὲν ἀπογοητεύτηκε, ἀλλὰ ἔχυσε πικρὰ δάκρυα ἀπὸ τὴν πληγωμένη καρδιά του. Βλέποντάς τα ὁ ἐχθρὸς ἔφυγε μακριά του μὲ κραυγὲς πόνου, σὰν νὰ τὸν ἔκαψε φωτιὰ στὰ μάτια».
Στὸν ἀπόστολο Πέτρο ἡ λύπη ἀπὸ τὴν ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ δὲν τὸν ὁδήγησε στὴν ἀπόγνωση, ἀλλὰ στὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐλπίδα ὅτι ὁ Κύριος θὰ τὸν συγχωροῦσε.
Ὁ εὐαίσθητος χριστιανὸς προσπαθεῖ νὰ μὴ μεγαλώνει τὰ συναισθήματα μὲ τὴ φαντασία του, ἀλλὰ πάντα, στηριζόμενος στὴν προσευχὴ καὶ σὲ ἔμπιστα πνευματικὰ πρόσωπα, νὰ ὑπομένει καὶ νὰ ἐλπίζει ὅτι ἡ λύπη του αὔριο θὰ μειωθεῖ ἢ καὶ θὰ ἐξαλειφθεῖ. Δὲν πρέπει νὰ παίρνει ἀποφάσεις ὑπὸ τὴν ἐπήρεια τῆς λύπης οὔτε καὶ νὰ κάνει μαύρους λογισμούς. Ὁ ἅγιος Σεραφεὶμ περιγράφει τὸν λυπημένο ἄνθρωπο ὡς ἑξῆς: «Ὅταν ἡ ψυχὴ γεμίσει μὲ θλίψη, ἀρχίζει νὰ παραφέρεται. Ὁ ἄνθρωπος τότε δὲν μπορεῖ οὔτε νὰ δεχθεῖ εἰρηνικὰ μία καλὴ συμβουλὴ οὔτε νὰ ἀπαντήσει ἤρεμα στὶς ἐρωτήσεις ποὺ θὰ τοῦ κάνουν. Ἀποφεύγει τοὺς ἄλλους, σὰν νὰ εὐθύνονται ἐκεῖνοι γιὰ τὴν κατάστασή του καὶ δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει ὅτι ἡ αἰτία τῆς νόσου βρίσκεται μέσα του. Ἡ λύπη εἶναι ἕνα σκουλήκι τῆς καρδιᾶς ποὺ κατατρώγει τὴ μητέρα ποὺ τὸ γέννησε. Ὅποιος ἀγαπᾶ τὸν κόσμο εἶναι ἀδύνατον νὰ μὴ λυπᾶται. Ὅποιος τὸν περιφρονεῖ, εἶναι πάντοτε χαρούμενος».
Εἶναι μακάριος ἐκεῖνος ποὺ ἀντιδρᾶ δυναμικὰ στὰ δυσάρεστα γεγονότα καὶ προσπαθεῖ νὰ τὰ θέτει σὲ δεύτερη μοῖρα καὶ γρήγορα νὰ τὰ λησμονεῖ, γνωρίζοντας ὅτι αὐτὰ ἐμφανίζονται σὲ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀκόμα καὶ στοὺς ἁγίους. Τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι ἡ ἐμφάνιση αὐτῶν, ἀλλὰ ἡ ἀντιμετώπισή τους.
Ορθόδοξος Τύπος
