Φτάνει πιὰ ἡ κακοποίηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας - Πρέπει νὰ ληφθοῦν ἄμεσα μέτρα!
Παράδειγμα 2 Ὅπως ἀναφέρει ἡ ἐφημερίδα ‘’Τὸ Βῆμα’’, ὁ Κύπριος εὐρωβουλευτὴς Μάριος Ματσάκης πρότεινε τὴν ἁπλοποίηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, καὶ πρότεινε:
1. Νὰ καταργηθοῦν τὰ γράμματα η καὶ υ καὶ νὰ ἀντικατασταθοῦν ἀπὸ τὸ γράμμα ι.
2. Νὰ καταργηθεῖ τὸ γράμμα ω καὶ νὰ ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὸ γράμμα ο.
3. Νὰ καταργηθοῦν οἱ ἑξῆς συνδυασμοὶ γραμμάτων καὶ νὰ ἀντικατασταθοῦν ὡς ἑξῆς:
Τὸ αι νὰ γίνει ε, τὸ ει νὰ γίνει ι, τὸ οι νὰ γίνει ι, τὸ αὖ νὰ γίνει αβ, τὸ ευ νὰ γίνει εβ
4. Νὰ καταργηθεῖ ἡ χρήση τοῦ γγ καὶ νὰ ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὸ γκ.
5. Νὰ καταργηθεῖ τὸ τελικὸ γράμμα ς καὶ νὰ ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὸ γράμμα σ.
(Ἀναρτήθηκε στὶς 3 Ἰουλίου 2008, στὸν ἰστότοπο: greekanalyst.blogspot.gr)
2. Χρήση Greeklish
Τὰ greeklish εἶναι ἑλληνικὲς λέξεις μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες, τὰ ὁποία χρησιμοποιοῦν στὸ διαδίκτυο. Ἀντὶ νὰ γράφουν καθαρὰ ἑλληνικά, χρησιμοποιοῦν λατινικὰ γράμματα στὶς ἑλληνικὲς λέξεις, τὸ ὁποῖο δείχνει ἄσχημο καὶ πολλὲς φορὲς εἶναι ἀκατανόητο. Αὐτὸ ποὺ κάνουν εἶναι ἀπαράδεκτο καὶ ἀνθελληνικό. Ἀπαξιώνουν ἐντελῶς τὴν ἑλληνικὴ γραφή. Εὐτυχῶς, ὑπάρχουν μερικοὶ ἰδιοκτῆτες ἱστοτόπων ποὺ δὲν δέχονται greeklish. Εἶναι ὅμως πολλοὶ λίγοι.
Ἔχω ἐπικοινωνήσει μὲ πολλοὺς γι΄ αὐτὸ τὸ θέμα, μέσω διαδικτύου καὶ οἱ δικαιολογίες τους εἶναι ἀπαράδεκτες. Μερικοὶ ἰσχυρίζονται ὅτι ἔχουν λατινικὸ πληκτρολόγιο τὸ ὁποῖο τοὺς δυσκολεύει καὶ οἱ ὑπόλοιποι ‘’ἔτσι, ἔχουν συνηθίσει’’. Ὁρισμένους ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἔχω ἐξηγήσει ‘’Ὅταν οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Εὔβοιας ἀποίκισαν τὴν Κάτω Ἰταλία, ἀρχὲς τοῦ 8ου αἰώνα π.Χ., εἶχαν μαζί τους τὸ χαλκιδαϊκὸ ἀλφάβητο. Τὸ ἀλφάβητο αὐτὸ (ἕνα ἀπὸ τὰ ἑπτὰ ἑλληνικὰ ἀλφάβητα, τότε), ἄρεσε στοὺς ἀρχαίους Ἰταλούς, τὸ υἱοθέτησαν καὶ τὸ τροποποίησαν, κάνοντας τὸ δικό τους λατινικὸ ἀλφάβητο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι, τὸ λατινικὸ ἀλφάβητο προέρχεται ἀπὸ τὸ ἑλληνικό’’. Ἀκόμη καὶ μ’ αὐτὴν τὴν ἐξήγηση, κανένας δὲν συγκινεῖται καὶ συνεχίζουν νὰ γράφουν greeklish.
Ὅταν ζήτησα ἀπὸ μερικοὺς νὰ μοῦ ποῦν: στὸ διαδίκτυο γράφεις greeklish. Ἂν χρειαστεῖ ὅμως νὰ γράψεις μία ἐπιστολὴ σὲ μία ἑταιρεία, σὲ μία δημόσια ὑπηρεσία, ἔχεις τὴν ἐντύπωση ὅτι αὐτὴ θὰ γίνει δεκτὴ; Θὰ τὴν πετάξουν ἀμέσως, στὸν κάλαθο ἀχρήστων. Σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση, δὲν ἔλαβα καμία ἀπάντηση.
3. Ὑπερβολικὴ χρήση ξένων λέξεων (ἰδίως ἀγγλικῶν)
α) Γενικὰ
Στὴν χώρα μας, παρατηρεῖται μία ὑπερβολικὴ χρήση ξένων λέξεων, ἰδίως ἀγγλικῶν. Ἐνῶ ὑπὰρχουν ἑλληνικὲς λέξεις, αὐτὲς ἀπαξιώνονται καὶ χρησιμοποιοῦνται ἀγγλικές. Εἶναι καιρός, νὰ καταλάβουμε ὅλοι μας ὅτι, αὐτὸ ποὺ γίνεται εἶναι ἄσχημο καὶ ἀνθελληνικό.
Παραθέτω ἀπόσπασμα ἀπὸ ἄρθρο τοῦ διαδικτύου, τὸ ὁποῖο ἀφορᾶ τὴν ἐκτεταμένη χρήση ξένων λέξεων καὶ ἐκφράσεων. ‘’….Πολλοὶ νέοι, ἀλλὰ καὶ ἐνήλικες υἱοθετοῦν λέξεις, ὅρους καὶ ἐκφράσεις ἀπὸ ἄλλες γλῶσσες -ἰδίως ἀπὸ τὴν ἀγγλικὴ- σὲ τομεῖς ποὺ ἀφοροῦν κυρίως τὴν τεχνολογία καὶ τὴ διασκέδαση. Συχνά, ἀκόμη κι ἂν ὑπάρχει ἢ μπορεῖ νὰ δημιουργηθεῖ ἀντίστοιχη ἑλληνικὴ λέξη, παρατηρεῖται ἡ ἄκριτη υἱοθέτηση τοῦ ἀγγλικοῦ ὄρου καὶ ἡ εὐρεία χρήση του στὴν καθημερινὴ ἐπικοινωνία, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ λόγος τῶν νέων ἀνθρώπων νὰ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕνα κράμα ἑλληνικῶν καὶ ξένων λέξεων. Ἡ υἱοθέτηση αὐτὴ τῶν ξένων λέξεων, δὲν ὑποτιμᾶ μόνο τὶς γλωσσοπλαστικὲς δυνατότητες τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, ἀλλὰ ἐπιφέρει καὶ μία αἰσθητὴ ὑπονόμευση τῆς ἐκφραστικῆς ἱκανότητας τῶν νέων ἀνθρώπων. Ἔτσι, δυσκολεύονται πλέον νὰ συντάξουν ἕνα κείμενο μὲ καθαρὸ καὶ ὁλοκληρωμένο ἑλληνικὸ λόγο, χωρὶς νὰ καταφύγουν στὴ χρήση ξενικῶν ὅρων…..’’
Ἐκτός τῆς ὑπερβολικῆς χρήσης ἀγγλικῶν λέξεων, γίνεται καὶ χρήση λατινικῶν λέξεων, ὅπως de facto ἀντὶ ἐκ τῶν πραγμάτων, mea culpa ἀντὶ λάθος μου, de jure ἀντὶ ἐκ τοῦ νόμου, erga omnes ἀντὶ ἔναντι ὅλων, ad hoc ἀντὶ ἐπὶ τούτου, καὶ ἄλλες.
β) Στὰ μέσα ἐνημέρωσης
Στὶς ἐφημερίδες δὲν παρατηροῦνται ὑπερβολὲς σὲ ξένες λέξεις, ἀλλὰ σὲ κάποια περιοδικὰ ἡ κατὰσταση εἶναι ἀπαράδεκτη. Ὅσον ἀφορᾶ τὴν τηλεόραση, συχνὰ παρατηρεῖται ὑπερβολικὴ χρήση ξένων λέξεων, λὲς καὶ κάνουν ἐπίδειξη ἀγγλικῶν. Μία λύση θὰ ἦταν νὰ δοθοῦν αὐστηρὲς ἐντολὲς ἀπὸ τοὺς ἰδιοκτῆτες σταθμῶν, στοὺς δημοσιογράφους, ἐκφωνητὲς καὶ παρουσιαστὲς ἐκπομπῶν, νὰ σταματήσουν τὴν χρήση ξένων λέξεων καὶ στὴν θέση τους νὰ χρησιμοποιοῦν ἀποκλειστικὰ ἑλληνικές. Τὸ Ἐθνικὸ Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.), μπορεῖ ἐπίσης νὰ πιέσει πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση. Ἐπιπλέον, σὲ πολλοὺς τηλεοπτικοὺς σταθμοὺς θὰ μποροῦσαν νὰ ὑπάρχουν συγκεκριμένες ἐκπομπὲς μικρῆς διάρκειας, στὶς ὁποῖες ἕνας γλωσσολόγος καθηγητὴς θὰ παρέθετε ἀπὸ μία κατάσταση, ποιὲς ξένες λέξεις πρέπει νὰ ἀποφεύγονται καὶ στὴ θέση τους νὰ χρησιμοποιοῦνται ἑλληνικές. Στὴν ἴδια ἐκπομπή, θὰ μποροῦσαν νὰ δίνονται ἐπίσης ὁδηγίες γραμματικῆς καὶ ὀρθογραφίας.
γ) Στὶς ἐπιγραφὲς καταστημάτων
Στὰ περισσότερα ἐμπορικὰ καταστήματα (περίπου 80%), οἱ ἐπιγραφὲς εἶναι γραμμένες στὴν ἀγγλικὴ γλώσσα. Ἡ κατάσταση εἶναι ἀπαράδεκτη καὶ νομίζει κανεὶς ὅτι βρίσκεται στὶς Η.Π.Α., Ἡνωμένο Βασίλειο ἢ ἄλλη ἀγγλόφωνη χώρα.
Οἱ κυβερνῶντες σ΄ αὐτὴν τὴν χώρα, εἴτε σὲ ἐπίπεδο Δήμου εἴτε σὲ ἐπίπεδο ὑπουργείου ἀποφεύγουν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὸ ζήτημα αὐτό, τὸ ὁποῖο οἱ προηγούμενοί τους εἶχαν ἀντιμετωπίσει ἀπὸ τὸ 1924. Εἰδικὸς νόμος προέβλεπε τὴν ἀναγραφὴ τῆς ξενόγλωσσης ἐπιγραφῆς, ὡς δευτερεύουσας, μὲ πιὸ μικρὰ γράμματα καὶ μὲ τὴν καταβολὴ ἑνὸς σημαντικοῦ εἰδικοῦ τέλους ἀπὸ ὅσους ἤθελαν τὴν ξενὸγλωσση ἐπιγραφή.
Γιὰ τὸ θέμα τῶν ξενόγλωσσων ἐπιγραφῶν, ἕνας εὐαίσθητος γλωσσολόγος ἀπευθύνθηκε σὲ Δῆμο τῆς χώρας καὶ μὲ τὴν ὑπ’ ἀριθμὸν 1261/19.1.1979 αἴτηση – πρόταση, ζητοῦσε νὰ ληφθοῦν μέτρα γιὰ τὴν κατάργησή τους. Ὅμως, οἱ ‘’προοδευτικοὶ’’ τοπικοὶ ἄρχοντες προτίμησαν νὰ σιωπήσουν καὶ νὰ ἀδρανήσουν, παρὰ νὰ δυσαρεστήσουν τοὺς καταστηματάρχες. Παρέπεμψαν τὸ θέμα στὸ τοπικὰ Ἐπαγγελματικὰ Ἐπιμελητήρια, ὅπου δὲν δόθηκε ἡ πρέπουσα σημασία. Ἀπὸ τότε, τὸ ζήτημα τῶν ξενὸγλωσσων ἐπιγραφῶν χειροτέρευσε καὶ τὸ ἑλληνικὸ κράτος, σύρθηκε ἀπὸ τὰ πράγματα στὴ λήψη κάποιων μέτρων, μὲ τὸ νόμο 1491/1984, κατὰ τὸ ἄρθρο 5 τοῦ ὁποίου ὁρίστηκε ὅτι, ‘’οἱ ἐπιγραφὲς τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων γράφονται ἑλληνικὰ καὶ ἐπιπροσθέτως ἐπιτρέπεται ἡ ἀναγραφὴ τῆς ἐπιγραφῆς σὲ ξένη γλώσσα’’.
Σὲ ἐκτέλεση αὐτοῦ τοῦ νόμου, ἐκδόθηκε μία σειρὰ κοινῶν ἐγκυκλίων τῶν Ὑπουργείων Ἐσωτερικῶν καὶ Δημόσιας Τάξης, οἱ ὁποῖες ἀνέλυαν τὶς προϋποθέσεις καὶ τοὺς ὅρους ἐφαρμογῆς τοῦ νόμου, διαγράφοντας τὰ ἀπώτατα χρονικὰ ὅρια τῆς προσαρμογῆς τῶν ἐπιγραφῶν. Συγκεκριμένα, ἡ ὑπ’ ἀριθμὸν 95718/1985 ἐγκύκλιος, ὅριζε τὰ ἑξῆς ‘’Οἱ ἐπιγραφὲς τῶν καταστημάτων καὶ οἱ γνωστοποιήσεις τῶν προϊόντων ποὺ πωλοῦνται ἢ τῶν ὑπηρεσιῶν ποὺ παρέχονται ἢ τῶν ἐργασιῶν ποὺ ἐκτελοῦνται σ’ αὐτά, πρέπει νὰ εἶναι ὑποχρεωτικὰ στὴν ἑλληνικὴ γλώσσα. Ἐπιτρέπεται ἐπιπρὸσθετα ἡ ἀναγραφή, δίπλα ἢ κάτω ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ ἐπιγραφὴ ξενόγλωσσης μετάφρασης, ἀλλὰ μὲ ἐμφανῶς μικρότερα στοιχεῖα. Οἱ Δῆμοι καὶ οἱ Κοινότητες ὑποχρεοῦνται νὰ δώσουν εὐρεία δημοσιότητα στὴν ἀπόφαση αὐτὴ καὶ νὰ ἐπιμεληθοῦν γιὰ τὴν ἐφαρμογή της’’.
Ἐπειδὴ ἡ κατάσταση δὲν βελτιωνόταν, τὰ ὑπουργεῖα ἐπανέρχονταν, ἐπαναλάμβαναν τὶς διατάξεις τοῦ σχετικοῦ νόμου, ζητοῦσαν τὴν ἐφαρμογή του, παρέτειναν τὶς προθεσμίες καὶ ξαναϋπενθύμιζαν στοὺς Δήμους καὶ τὶς Κοινότητες ‘’νὰ ἐπιμεληθοῦν τὴν ἐφαρμογή τους’’, ὅπως ἔλεγε ἡ ὑπ’ ἀριθμὸν 97718/3.1.1986 κοινὴ ἐγκύκλιος.
Δυστυχῶς, οἱ ἁρμόδιοι τῶν Δήμων καὶ Κοινοτήτων συνέχιζαν νὰ ἀδρανοῦν, παρὰ τὴν ἔκδοση ἂλλων δύο ἐγκυκλίων ἀπὸ τὰ ἁρμόδια Ὑπουργεῖα (τὴν ὑπ’ ἀριθμὸν 4175/24.2.1986 καὶ τὴν ὑπ’ἀριθμὸν 1558/3.1.1990).
Τί παρατηροῦμε ἐδῶ, ἀπὸ τὴν ἔναρξη μίας μαραθώνιας προσπάθειας ἡ ὁποία ξεκίνησε τὸ 1979 καὶ ἔληξε τὸ 1990; Ὅτι, μὲ τὴν ἀδράνεια καὶ ἀδιαφορία ποὺ ἔδειξαν οἱ Δῆμοι καὶ Κοινότητες τῆς χῶρας, οἱ ξενόγλωσσες ἐπιγραφὲς δὲν περιορίστηκαν καὶ συνεχίζουν νὰ ὑπάρχουν. Σήμερα, καταλαμβάνουν περίπου τὸ 80%.
Ὅλα τὰ παραπάνω δείχνουν ὅτι, ὄχι μόνο δὲν σεβόμαστε τὴ γλώσσα μας καὶ συνεχίζουμε νὰ τὴν κακοποιοῦμε, ἀλλὰ οὔτε καὶ ἀπὸ πλευρᾶς τῆς ἐξουσίας δὲν ὑπάρχει πραγματικὴ θέληση καὶ ἐπιβολή, γιὰ νὰ βελτιωθεῖ ἡ κατάσταση.
Εἶναι πλέον καιρός, ὅλοι οἱ ἁρμόδιοι: Ἐκδότες ἐφημερίδων καὶ περιοδικῶν, συγγραφεῖς, δάσκαλοι καὶ καθηγητές, ἰδιοκτῆτες ραδιοφωνικῶν καὶ τηλεοπτικῶν σταθμῶν, δημοσιογράφοι, παρουσιαστὲς ἐκπομπῶν, Ἐθνικὸ Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Ὑπουργεῖο Παιδείας, ὀφείλουμε νὰ φανοῦμε ἀντὰξιοι, διαφυλάττοντας τὸν μεγαλύτερο θησαυρό μας.
